Ludwik Oborski
Powiązany z powstańcem Kazimierzem Nawrockim oraz jego synem powstańcem Franciszkiem Nawrockim vel Jakubem Nawrotem
ur. DD-MM-RRRR zm. DD-MM-RRRR
Urodził się w 1787 roku we wsi Zawady k. Mławy (woj. Mazowieckie) – pułkownik Wojska Polskiego.
Uczestnik wojen napoleońskich m.in. z Austrią, Prusami i Rosją. Wybitny Patriota. Po upadku Napoleona Bonapartego służył w wojsku Królestwa Polskiego w 2 Pułku Piechoty (Liniowym). Uczestnik Powstania Listopadowego, Wiosny Ludów oraz jako emisariusz w Powstaniu Styczniowym. Działacz emigracyjny. Członek loży „Doskonałe Milczenie„. W Powstaniu Listopadowym 1830/1831 szczególnym męstwem wykazał się w bitwie pod Olszynką Grochowską.
Pułkownik Ludwik Oborski miał bardzo liczne związki z powiatem krotoszyńskim, a w szczególności z okolicami Baszkowa, Konarzewa, Szczerkowa, Krotoszyna i Zdun. Był bliskim współpracownikiem generała Mariana Melchiora Langiewicza i generała Ludwika Mierosławskiego. To na jego osobiste polecenie Franciszek Nawrocki (Jakub Nawrot) dwukrotnie organizował oddziały powstańcze w rejonie Baszkowa i Konarzewa (1848 i 1863). Ojciec Franciszka, Kazimierz Nawrocki był wielkim przyjacielem pułkownika Ludwika Oborskiego. Obaj (2pp) razem z Janem Nepomucenem Nawrockim (2 pu) walczyli w Powstaniu Listopadowym. Związki pułkownika Ludwika Oborskiego z ziemią krotoszyńską były bardzo duże. To tam robił przerwy w podróżach np. na tajne uzgodnienia loży „Doskonałe Milczenie”. Współpracował wtedy z innymi członkami loży np. Józefem Majsnerowiczem i Franciszkiem Nawrockim. Jego siostra Marianna była żoną jednego z dziedziców w Konarzewie.
Po upadku Powstania Listopadowego Ludwik Oborski przebywał głównie we Francji. Prowadził tam niezwykle aktywną działalność patriotyczną i na rzecz polskich uchodźców. W 1832 roku przebywał krótko w Austrii. W 1833 roku został naczelnikiem i żołnierzem tzw. Hufca Świętego, złożonego głównie z polskich emigrantów (prawdopodobnie członkiem HŚ był też Kazimierz Nawrocki), próbujących przez Szwajcarię nieść pomoc powstaniu we Frankfurcie. Ludwik Oborski kierował też oddziałem polskim, który pospieszył ze wsparciem rewolucji w północnych Włoszech. Było to w 1834 roku. Przez wiele lat (1835-1848) wspierał emigrantów polskich na wygnaniu.
Ludwik Oborski był na emigracji początkowo związany z ruchem karbonarskim. W 1834 roku członek Młodej Polski. Dowodził wyprawą sabaudzką, potem wydalony do Anglii. 1.9.1834 roku podpisał w Londynie akt wiary Ogółu Emigracji Polskiej. Nękany biedą wyjechał do Stanów Zjednoczonych Ameryki, 6.12.1834 roku przybył do Nowego Jorku, ale po paru miesiącach wrócił do Europy. pracował tam jako szewc. Próbował osiąść we Francji, 10.4.35 wydalony z Hawru do Port-smouth na statku o nazwie „Southampton”, otrzymywał zasiłek rządu brytyjskiego. W czerwcu 1836 roku przeniósł się do Londynu. Związany początkowo z Obozem Londyńskim.
Od 1838 roku członek Gminy Londyn, a w 1846 roku wraz z innymi członkami Gminy wstąpił do Towarzystwa Demokratycznego Polskiego.
Z kolei w 1846 roku związał się mocno z międzynarodową organizacją Fraternal Democrats;
W 1848 roku Ludwik Oborski powraca do kraju na wieść o wybuchu walk w Wielkopolsce (Powstanie Poznańskie). Tam zatrzymuje się incognito po trochu w Konarzewie, Baszkowie, Zdunach i w Krotoszynie. Wcześniej namawia okolicznych chłopów do organizacji oddziałów kosynierów, w tym Franciszka Nawrockiego (Jakuba Nawrota) z Konarzewa. Brał udział w koncentracji wojsk w Krotoszynie (Mały Rynek), a potem koło Pleszewa, walczył w bitwach pod Miłosławiem, Wrześnią i Sokołowem.
Po upadku powstania 1848 – zwanego poznańskim, został na krótko uwięziony przez Prusaków, a następnie wydalony z Prus. W 1849 roku wziął udział w powstaniu w Badenii. Dowódcą jego był wtedy gen. Ludwik Mierosławski. Uczestnik wielu tajnych organizacji – w tym w Polsce i na Węgrzech.
W 1856 roku Ludwik Oborski zostaje członkiem Gromady Rewolucyjnej w Londynie.
W latach 1860-1862 włącza się w działalność polityczną i w nurt przygotowań do Powstania Styczniowego. W tym czasie Ludwik Oborski często przebywa w Konarzewie i Baszkowie. Miejsca te nazywał bardzo patriotycznymi i bezpiecznymi do prowadzenia przygotowań powstańczych. Był częstym i mile widzianym gościem dworu konarzewskiego, w którym organizował tajne spotkania m.in. z Józefem Majsnerowiczem, Franciszkiem Nawrockim i innymi dworzanami. W 1863 roku staje na czele Delegacji Emigracji Polskiej – mocno wspierającej Powstanie Styczniowe.
W 1865 roku, po powstaniu styczniowym Ludwik Oborski zmuszony zostaje do emigracji – do Londynu, gdzie odradza działalność Towarzystwa Demokratycznego Polskiego. W 1871 roku odwiedza w Paryżu umierającego Kazimierza Nawrockiego (dom św. Stanisława) i spotyka sie z jego synem Franciszkiem – wtedy żołnierzem armii pruskiej. Z kolei w 1872 roku uczestniczy w tworzeniu organizacji Związek Ludu Polskiego, współpracując z czartorystami, grupami emigrantów niemieckich (Bratni Demokraci), czy też ze Stowarzyszeniem Międzynarodowym.
Co ciekawe – wcześniej, bo w 1865 roku Ludwik Oborski został aktywnym członkiem Rady Generalnej I Międzynarodówki. Utrzymywał z nią kontatkt do ostatnich dni życia. Wierzył wtedy, że przez zmiany systemowe w Europie doprowadzi do wolności Ojczyzny. Prowadził nawet rozmowy z Karolem Marksem i Fryderykiem Engelsem. Warto wspomnieć, że Ludwik Oborski przez pewien okres życia, przebywając w Stanach Zjednoczonych Ameryki, gdzie pracował jako szewc, również próbował lobbować na rzecz ukochanej ojczyzny – Polski.
Od 1866 roku należał do Zjednoczenia Emigracji Polskiej i był także przewodniczącym jej Gminy Centralnej Londyńskiej. W dniu 31.12.1867 roku został członkiem Stowarzyszenia Podatkowego. Od 5.8. 1872 roku był przewodniczącym Związku Ludu Polskiego.
W 1811 roku ożenił się z Marią Wolicką i miał synów: Kazimierza, Ignacego, Józefa oraz córkę. Zmarł 25 października 1873 roku w Londynie, pochowany z honorami wojskowymi na cmentarzu Highgate w grobie Feliksa Nowosielskiego.
***
Bibliografia:
- Szermierze wolności, Bolesław Limanowski, wyd. Kraków 1911, s. 94;
- Pułkownik Ludwik Oborski, szermierz wolności, wyd. Gdańsk 1976;
- Potomek Banity, Antoni Nawrocki, Krotoszyn 1971, s. 136-177, Muzeum Regionalne im. H. Ławniczaka w Krotoszynie;
- Spis Powstańców Styczniowych, http://www.genealogia.okiem.pl;
- kwerenda nr KG01/2015r., Joanna Lubierska-Lewandowska AA Poznań 2015;
- kwerenda ne KG02/2015, Joanna Lubierska-Lewandowska AA Poznań 2015;
- Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego, Robert Bielecki, wyd. Warszawa 1995-1998.
Fot. ludwika Oborskiego z książki “Szermierz wolności” B. Limanowskiego (strona tytułowa)