Herby

Herby Rodzinne

HERB NAWRY (NAWROT/NAWROCKI) – wersja historyczna herbu własnego – z nobilitacji.

Jest zgodna z zasadami heraldyki – na tarczy amazonek dwie gwiazdy sześcioramienne, a na skrzyżowaniu mieczy XIII / XIV wieczny kaganek. W tzw. klejnocie dwie włócznie z krzyżem chrześcijańskim pośrodku. Pomiędzy gwiazdami krzyż kawalerski.

To z tego wizerunku herbu około 1795 roku powstał herb w wersji nowej, z latarenką w punkcie centralnym tarczy amazonek. Nie wiadomo jednak z jakich powodów w nowej wersji herbu powstały pięcioramienne gwiazdy.

Historia powstania herbu -. Herb ten przybył prawdopodobnie z ziemi węgierskiej wg ustnego rodzinnego przekazu, jednak Tadeusz Gajl uważa, ze mógł pochodzić od najstarszego polskiego herbu Leliwa…

Herb Nawry to herb własny Nawrotów (z nobilitacji). Posiadali oni też herb rodowy Krucini. Po Nawrotach herb Nawry odziedziczyli Kazimierz i Wojciech Nawrotowie – późniejsi Nawroccy herbu Lubicz.

HERB NAWRY (NAWROCKI) – pierścień z wizerunkiem herbu Nawry z 1795 roku

HERB SZELIGA – opis

W polu czerwonym półksiężyc złoty, rogami zwrócony do góry, w środku krzyż łaciński tegoż koloru. W tzw. klejnocie pawi ogon lub pięć piór strusich.

Herb ten znalazł się już w zapisach polskiego historyka i kronikarza Jana Długosza, który notuje go jako rdzennie polski. Zapisuje on informacje o herbie wśród 71 najstarszych polskich herbów szlacheckich we fragmencie: “Scheliga lunam defectuosam ceruleam, in cuius medio crux eminet, in campo rubeo defert Genus Polonicum in Yenerem pronunt”. Jedna z najstarszych pieczeci wywodzi sie z 1366 roku tzw. Bodzenta. Herbowni to m. in. Lisikiewicze.

Z Lisikiewiczów pochodzi żona Krzysztofa F. Nawrockiego – Beata.

HERB MIECZE (CZARNY/NAWRÓCON) – prawdopodobnie tak właśnie wyglądał pierwowzór herbu Nawry (Miecze), po przybyciu z Wegier Jana Czarnego – protoplasty Rodu Nawrotów i Nawrockich. Powstał z inicjatywy Dominikanów, którzy byli wdzięczni Janowi Czarnemu za służbę królowi Węgier Ludwikowi Andegaweńskiemu.

HERB NAWRY (NAWRÓCON/NAWROT) – pierwsza wersja herbu własnego Nawry zaakceptowana przez heraldyka króla Kazimierza Wielkiego. Wtedy to herb ten mógł nosić nazwę “Miecze”.

HERB NAWRY  (NAWROT/NAWROCKI) – herb własny ostatnich Nawrotów: Łukasza Nawrota (ur. 1662), jego syna Franciszka Nawrota (ur. 1696 – zm. 1781) oraz Marcina Nawrota – zwanego Wielkim (ur. 1738 – zm. 1806).

HERB NAWRY (NAWROCKI) – wersja współczesna, datowana prawdopodobnie na około 1795/1796 rok. Wersja spopularyzowana przez regionalistę krotoszyńskiego Antoniego Nawrockiego s. Jana (1904 – 1983). Ten herb widnieje na stronie tytułowej jego powieści historycznej “Potomek Banity”, opartej na faktach oraz relacjach słynnego powstańca i kosyniera Franciszka Nawrockiego (Jakuba Nawrota) – jego Dziadka.

HERB ŁABĘDŹ – opis

W polu czerwonym, srebrny łabędź. Klejnot samo godło. Występują również jego liczne odmiany: żółte nogi i żółty dziób, ptak pozbawiony nóg (na wodzie lub w trawie), które nie wywodzą się od herbu średniowiecznego.

Pojawiają się również Łabędzie wkomponowane w klejnoty i tarcze innych herbów.

Jeden z najstarszych polskich herbów szlacheckich. Według najstarszych przekazów wywodzić miał się z Danii, stąd nazwa Dunin. W rzeczywistości pochodzi od niejakiego Piotra Włostowica  z Ołbina, palatyna księcia Bolesława Krzywoustego, zwanego również Duninem.

Najstarszym zachowanym dokumentem, z pieczecią z herbem Łabędź, jest dokument w 1326 Miecława z Konecka, rycerza kujawskiego.

Pierwszy znany nam zapis sądowy, dotyczący herbu Łabędź pochodzi z 1406. Najwcześniejsze źródło heraldyczne wymieniające herb to datowane na lata 1464–1480 wg Insigni… polskiego historyka Jana Długosza. Zapisuje on informacje o herbie wśród 71 najstarszych polskich herbów szlacheckich we fragmencie: “Labancz, que olorem seli cignum album in campo rubeo defert. Ex regno Dacie [tak Długosz nazywa Danię) ortum habens a Petro [Piotr Włostowic], qui in Poloniam venerat cum multis diuiciis et thezauris, plures in ea ex muro fabricauit ecclesias. Hic pro armis in prisco tempore non cignum, sed capitale deferebat. Viri in ea pacifici, ab ambicione magistrat uum alieni.”

Herbownymi byli między innymi Urbanowicze i Borkowscy. Pochodzenie takie miała Anna Świtalska – żona Ludwika Danielaka. Jej rodzina pochodziła z Komorowa i Gniezna.

HERB LUBICZ – wersja prosta, tarcza amazonek. klasyczna wersja rycerska.

HERB LUBICZ – polski herb rodowy, który odziedziczył Kazimierz Nawrocki, którego żona Teresa Sadowska – c. Kazimierza była szlachcianką. Pochodziła z Gaju k. Łęczycy.

Opis – labry biało niebieskie, tarcza amazonek niebieska, pióra rycerskie, w centralnym punkcie podkowa i dwa krzyże kawalerskie. 

Opis wg Wikipedii – “W polu błękitnym podkowa srebrna z krzyżem złotym zaćwieczonym na barku i takimż samym krzyżem w środku. W klejnocie trzy pióra strusie.

Tarcza – Gotycki kształt tarczy oznacza starożytność rodu którego początki giną w zamierzchłej przeszłości.

Kolor Błękit – Kolor ten symbolizuje prawość, wierność, pobożność, zaufanie. Ponadto stałość, czujność, patriotyzm, piękność, wzniosłość i pochwałę. Błękit pola tarczy jest barwą nieba. Błękit nieba symbolizuje pobożność. Pobożność jest cnotą którą musi praktykować rycerz chrześcijański. Wedle innej interpretacji błękit symbolizuje bohaterstwo na polu wojennym. Błękit to kolor rycerskiej krwi przelanej w obronie Wiary, Króla i Kraju.

Złoto (metal krzyży) jest najwznioślejszym metalem heraldycznym. Złoto przedstawia światło i dlatego symbolizuje Wiarę. Zgodnie z zasadą “Pro Fide, Rege et Lege” polski szlachcic zobowiązany jest do obrony Świętej Wiary przodków. Kolor ten oznacza też szlachetność, życzliwość, otuchę, wyniosłość, hojność i podniesienie umysłu. Srebro – kolor ten to oznaka pokoju i szczerości. Oznaczać też może pokorę, uczciwość, czystość i niepokalaność.

Mobilia herbowe – (podkowa i krzyż kawalerski) – te dwie figury uszczerbione to elementy tarczy herbu. Krzyż – Chrystus przez swoją śmierć uczynił krzyż symbolem chwały i tryumfu. Krzyż z tarczy miał moc uzdrawiania, przynosił jednak zgubę temu kto nie był godny nosić tej tarczy. Krzyż ma oznaczać rycerza którego pobożność dorównuje męstwu. Podkowa srebrna lub biała – jest symbolem stałości oraz szczęścia. Każdy rycerz powinien umieć w razie potrzeby ukuć sobie i podkowę i miecz, stąd jej związek z symboliką rycerską i popularnośc w heraldyce polskiej.

Klejnot “W kleynocie nad złotą koroną szlachecką pęk trzech piór strusich” Strusie pióro oznaczało prawdę, sprawiedliwość i porządek. Miało też zapewne służyć nosicielowi w chwili śmierci, kiedy jego grzechy położone będą na jednej szali wagi, a na drugiej – pióro strusie. Pióro było emblematem prawdy i sprawiedliwość. Trzy strusie pióra to oznaczenie “Pana”, “Wolnego Pana” – rangi wyższej od szlachcica czy szlachcic zagrodowego lub nietytułowanego, a niższej rangi od wilemoży i arystokraty (5-7 piór). W monarchiach Europy zachodniej jako równoważy używany był tytuł barona.

Wcześniejsza wersja herbu posiadała czerwoną tarczę.

Lubicz- także: Luba, Łuba, Łubik, Łubicz, Łubek, Libicz, Łubow, Lubow

Zawołanie wojenne: Libicz, Luba. Nazwa być może pochodzi od słowa “luba” – inaczej szczupły, smukły.

Rok powstania ok. 1190, znany z pieczęci z 1348. Nazwę Lubicz nosiła dawniej rzeka, która obecnie nazywa się Drwęca. Nad tą rzeką w roku 1190 doszło do potyczki rycerstwa mazowieckiego z Prusami. Za dzielność oraz szczególne zasługi bitewne jeden z rycerzy herbu Pobóg otrzymał herb własny o nazwie rzeki. Stąd herb Lubicz jest rozwinięciem herbu Pobóg.

HERB LUBICZ – odmiana herbu powyżej

Herb Lubicz II – odmiana herbu Lubicz na tarczy rycerskiej

HERB KRUCINI – Odmiana Wielkopolska herbu rodowego. Pieczętowali się nim m.in. Nawrotowie z północnej Wielkopolski.

HERB KRUCINI – herb rodowy Nawrotów. Prawdopodobnie używali oni tego herbu rodowego dosyć powszechnie, jednak nie był to herb wynikający z nobilitacji.

Opis – W polu czerwonym pod krzyżem kawalerskim złotym, gwiazda srebrna. Klejnot – krzyż kawalerski  złoty.  Labry czerwone, podbite złotem.

Herb wymieniany po raz pierwszy przez Niesieckiego, ale tylko z nazwy, bez opisu. Opis pierwszy raz pojawia się u Piotra Nałęcz-Małachowskiego w Zbiorze nazwisk szlachty, ale autor we wpisie poświęconym herbowi Krucinio opisuje kilka różnych, podobnych herbów w tym Krucina Nawrotów, Krucina Dolewskich, czy Skorobohatych. 

HERB POBÓG – polski, rodowy herb szlachecki, noszący zawołanie Pobodze. Występował głównie na Mazowszu oraz w na ziemiach: krakowskiej, sieradzkiej, łęczyckiej i poznńskiej. Słynny Jan Długosz napisał o Pobogach – ad iracundiam proni, czyli do gniewu skłonni, porywczy, wybuchowi[2]. Najznamienitszym rodem herbu Pobóg są bezsprzecznie Koniecpolscy, którzy mogli poszczycić się hetmanem i całym zastępem kasztelanów i wojewodów. Inne znaczniejsze rodziny pieczętujące się Pobogiem i posiadające w swych szeregach posłów lub senatorów to też m.in. Rzyszczewscy, posiadający od połowy XIX wieku tytuł hrabiowski, Kossobudzcy, Ruszkowscy, Rokszyccy i Tołoczko. Uważa sie, że herb ten mógł być spokrewniony z herbem rodowym Lubicz.

HERB SZAŁAWA – herb rodowy Nawrockich z ziem wschodnich.

Opis – W polu błękitnym toczenica złota (koło) z trzema krzyżami kawalerskimi zaćwieczonymi wewnątrz, ułożonymi w rosochę.

W klejnocie ramię zbrojne z mieczem, barwy naturalnej.

Według Alfreda Znamierowskiego herb znany od 1354. Franciszek Piekosiński podaje, że znane są dwie bezimienne pieczęcie z tym herbem z roku 1464. Średniowieczny klejnot tego herbu nie był znany, pojawił się dopiero w źródłach XVI-wiecznych: Herbach rycerstwa polskiego i Gnieździe cnoty Bartosza Paprockiego oraz w Kronice Marcina Bielskiego

HERB BOŃCZA – herb rodowy Domagalskich z Krotoszyna i Kobierna. Herbowną była Irena Domagalska c. Jana – żona Feliksa Nawrockiego.

Opis – W polu błękitnym jednorożec wspięty srebrny. W klejnocie pół wspiętego jednorożca srebrnego.

Herb pochodzenia włoskiego, najstarszy zapis z roku 1396. Najwcześniejsze źródło heraldyczne wymieniające herb to datowane na lata 1464–1480 Insignia seu… polskiego historyka i kronikarza Jana Długosza. Zapisuje on informacje o włoskim pochodzeniu herbu wśród 71 najstarszych polskich herbów szlacheckich we fragmencie: “Gednoroszecz Rinocerus, que rinocerum album in campo celestino defert. Genus ex Italia ortum habens, vafrum et versutum; in Poloniam veniens Bonacza i. e. bonum tempus se nominauit, quod hodie corrupto vocabulo Bonycza nominatur. Cuius primus pater Myrz.

 

HERB SULIMA – herb rodowy Czarnych z Wielkopolski (w tym Zawiszy i Jana) – prawdopodobnie dalszych krewnych Jana Czarnego (1331) – Nawróconego, dworzanina Macieja Borkowica (1347-1354).

Opis – Sulima, który orła czarnego, którego nogi i dolne części ciała trzy kamienie kwadratowe proporcjonalnie ułożone zasłaniają, w polu czerwonym nosi.

Pierwsze zachowane w źródłach przedstawienia herbu Sulima znalazły się na odciskach trzech woskowych pieczęci przywieszonych do dokumentów z 1352 roku oraz z około 1360 roku, a więc datowanie w podobnym okresie co herb Miecze (późniejsze Nawry), jednak na pewno był to herb starszy. Ich właścicielami byli duchowny krakowski – kustosz kolegiaty św. Michała na zamku – Franciszek oraz świecki dostojnik – podsędek krakowski Andrzej z Wawrowic. Warto wspomnieć, że zarówno na wcześniejszej jak i późniejszej pieczęci, herb był jednopolowy, pozbawiony labrów i klejnotu. Nie są także znane barwy herbu Sulima z tego okresu…być może były biało -czerwone.