Leon Dziedzic –  urodził się w 1895 roku w Tomaszowie Rawskim (Gubernia Piotrków), jako syn Michała Dziedzica oraz Antoniny z d. Jakubowska.  Leon wstąpił do Legionów jako ochotnik dnia 20.10.1914 roku, i przydzielony został do 1 pułku piechoty.  Jego 1 pp podlegał pod Polski Korpus Posiłkowy (PKP) Armii Austro – Węgierskiej. W dniu 16. 06. 1915 roku przeniesiony został do 1 pułku artylerii haubic (lekkiej), należącego do składu II Brygady Legionów w ramach PKP 7 Armii Austro – Węgier . II Brygadą Legionów dowodził wtedy gen. Józef Haller.

Po pierwszej bitwie pod Rarańczą Leon Dziedzic został ranny, w wyniku czego w dniu 8.07. 1915 roku ubył do szpitala polowego.

Po wyleczeniu z ran, pod koniec 1915 roku Leon Dziedzic powraca do swojego macierzystego pułku artylerii (bateria haubic), tocząc zaciekłe walki przeciwko Rosji, w rejonie frontu rosyjsko – austriackiego (Zakarpacie). Jego oddział toczy walki pod Łuckiem (czerwiec 1916), a potem w rejonie Przemyśla (sierpień 1917).

Następnie, po tzw. kryzysie Traktatu Brzeskiego, który przewidywał oddanie przez Austriaków Ukraińcom ziemi chełmińskiej – na co nie wyrażała zgody strona polska, Leon Dziedzic trafia do II Korpusu Polskiego, oddziału samodzielnego ale podległego Armii Rosyjskiej, do którego to trafił po powrocie z internowania w Huszt na Węgrzech.

Wcześniej na rozkaz gen. Józefa Hallera II Brygada Legionów – w wyniku walk w czasie II bitwy pod Rarańczą 15-16. 02. 1918 roku, próbuje sforsować front i przedostać się do II Korpusu Polskiego. 1 pułk artylerii (oddział Leona Dziedzica), wraz z taborami nie przedostaje się do wojsk polskich II Korpusu Polskiego. W wyniku czego Leon Dziedzic po rozwiązaniu przez Austriaków Polskiego Korpusu Posiłkowego (PKP) w dn.16. 02. 1918 r. został internowany na Węgrzech w Huszt.

Leon Dziedzic notowany był jako st. żołnierz o numerze karty wojskowej 20038 /Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie/.  Wg Internetowego Wykazu Legionistów Leon Dziedzic posiadał stopień wojskowy kapral – wg sygnatury Oss.rkps.15812 I /1, przydzielony do I baterii haubic 1 p.art. lekkiej II Brygady Legionów. 

Na krótko przed odzyskaniem przez Polskę Niepodległości, Leon Dziedzic bierze ślub z  Henryką Antoniną Szadkowską. Ślub odbył się w dniu 28.08.1918 roku w Parafii Zbawiciela w Warszawie. Mieli 5 dzieci: Tadeusza, Aleksandra, Zofię, Helenę oraz Henryka.

W styczniu 1919 roku Leon stawia się wraz z innymi legionistami w areszcie WP, w celu złożenia zeznań, dotyczących II bitwy pod Rarańczą i powodów przejścia jego oddziału na stronę rosyjską. Ostatecznie jego oddział został oczyszczony z zarzutów, bo kierował się patriotycznymi pobudkami (nie chcieli oddać Ukrainie ziemi chełmińskiej), a jego dowódca  – gen. Józef Haller został bohaterem Błękitnej Armii tworzonej we Francji.

W okresie lat 1919 – 1927 kpr. Leon Dziedzic dalej pozostał w szeregach Wojska Polskiego pracując jako felczer. W 1919 roku skończył kurs felczera wojskowego. Prawdopodobnie brał udział w wojnie polsko – bolszewickiej w 1920 roku.

W latach 1919 – 1927 teść Leona Dziedzica, Andrzej Szadkowski był kupcem i prowadził własny sklep, który mieścił się na ulicy Śniadeckich w Warszawie. W sklepie tym zaopatrywali się między innymi przedstawiciele ówczesnego Rządu.

Leon Dziedzic zmarł w rocznicę odzyskania przez Ojczyznę niepodległości – 11.11.1927 roku w wieku zaledwie 32 lat… Często powtarzał żonie: „Ja, Heniusia, dożyję tylko wieku Chrystusowego!”.

Opracował ppłk rez. Krzysztof Feliks Nawrocki

Na podstawie archiwum rodzinnego (dokumenty i fotografie) oraz wspomnień Marii i Anny Witkowskich z Warszawy.

Fotografie historyczne:

• Muzeum WP Warszawa
• Arch. Rodzinne Marka Achenkowicza
• CAW Warszawa

Bibliografia i źródła: 

– Centralne Archiwum Wojskowe, sygnatura Oss. rkps. 15812 I /1, Warszawa;

– Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie, nr karty wojskowej 20038;