Kazimierz Nawrocki (do ok. 1796 roku nosił nazwisko Nawrot) – szlachcic, urodzony w Konarzewie w dniu  25 marca 1778 roku, a ochrzczony 28 marca 1778 roku w Baszkowie (zob. świadectwo chrztu). Chrzestnymi byli zamożni: Józef Wróbelek i Łucja Wróblina z Salni. Kazimierz był synem Marcina Nawrota (1738 – 1806), zwanego „Wielkim” (Wielki seu Nawrot – wg zapisu pośmiertnego) i Jadwigi z Morawskich z okolic Jaroszewa (między Kłeckiem, a Wągrowcem).

Imię swoje otrzymał na cześć Kazimierza Pułaskiego. Ojciec jego, Marcin był komorzym dworu w Konarzewie i Szczerkowie, konfederatem barskim i powstańcem kościuszkowskim na terenie Wielkopolski (Jutrosin/ Śrem/Kościan). Brat Kazimierza, Wojciech Nawrocki (ur. 1782) był szefem kucharzy na dworach w Konarzewie i Baszkowie. Imię Wojciech otrzymał na cześć marszałka Wojciecha Rydzyńskiego. Kazimierz także był członkiem konarzewskiego dworu. Był świetnym jeźdźcem.

Z początku, jako młody chłopak Kazimierz był głównym woźnicą dworskim, jednak bardzo szybko okazało się, że miał uzdolnienia kupieckie i handlowe. Potem został właścicielem tawerny w Konarzewie i tabernatorem. W związku z tym dużo podróżował, szczególnie po 1808 roku i w taki sposób poznał swoją przyszłą żonę Teresę Sadowską (ur. w 1794) herbu Lubicz)*. Była to jego druga żona*.

Ojcem Teresy Sadowskiej był szlachcic Stanisław Sadowski (ur. ok. 1846) z Góry Św. Małgorzaty k. Łęczycy. Co ciekawe, brał on udział w zjeździe szlachty w Krotoszynie – w 1767 roku. Matką Teresy była Zofia Sadowska. Teresa Sadowska miała dwoje starszego rodzeństwa: Tomasza (ur. 1786) i Mariannę (ur. 1789). Kazimierz i Teresa ślub wzięli wiosną 1810 roku w Łęczycy. Kazimierz z Teresą mieli pięcioro dzieci: Jana Nepomucena – powstańca listopadowego (1813 – 1897), Józefę (ur. 1815 – zamieszkałą potem w Swarzędzu), Franciszka (ur. 1817 – powstańca poznańskiego 1848 i styczniowego 1863, zwanego też „Jakubem Nawrotem”, zm. 1912) oraz Mikołaja (1822- 1849). Pierwsze ich dziecko – Katarzyna, zmarła bezpośrednio po narodzinach w 1810 roku.

W trakcie licznych podróży handlowych poznał płk. Ludwika Oborskiego (jego siostra Marianna Choroniewska była żoną jednego z dziedziców konarzewskich). Wespół z płk. Ludwikiem Oborskim, Kazimierz służył w 2 Pułku Liniowym Jego Królewskiej Mości – w tym samym regimencie.
W czasie Powstania Listopadowego od końca 1830 roku walczył u boku płk. Ludwika Oborskiego w 2 Pułku Liniowym JKM.

Syn Kazimierza Nawrockiego – Jan Nepomucen służył w 2 pułku ułanów KK – kawaler srebrnego krzyża Virtuti Militarii – 1831.  Pod komendą płk. Ludwika Oborskiego m.in. pod Wawrem, Stoczkiem, Dębem Wielkim i Olszynką Grochowską dzielnie walczył Kazimierz Nawrocki, który bardzo szybko zaprzyjaźnił się ze swoim dowódcą.

Należy przypuszczać, że Kazimierz Nawrocki był też członkiem tajnej loży „Doskonałe Milczenie” (DM),  której jednym z przywódców był właśnie Ludwik Oborski. Głównym celem działaczy loży „DM” było odzyskanie wolności przez Polskę. Działaczami tej loży byli także przedstawiciele rodu Czartoryskich (późniejsi właściciele dworu w Baszkowie). Niestety w wyniku upadku Powstania Listopadowego, Kazimierz musiał uciekać przed zaborcami do Francji przez Austrię i został banitą. Ostatecznie po kilku latach tułaczki zamieszkał w Paryżu, ale nie mógł powrócić do Ojczyzny, gdyż był poszukiwany przez zaborców.

W międzyczasie w 1832 roku zmarła jego żona Teresa. Dzieci (Franciszek i Józefa) wychowywały się na dworze (aula`e) w Konarzewie (Jan Nepomucen ukrywał się, a potem usamodzielnił, a Mikołaj chorował jako mały chłopiec i zmarł w 1849 roku). Kazimierz otrzymywał w Paryżu niewielki zasiłek i żył ubogo.

W dalszym ciągu współpracował  z wieloma patriotami polskimi w Paryżu w zakresie przygotowania do kolejnych powstań narodowych. Niestety od 1859 roku zaczął podupadać na zdrowiu. W 1871 roku, dzięki staraniom Ludwika Oborskiego i temu, że w okolicy Paryża  (w Hommecourt) znalazł się jego syn sierż. Franciszek Nawrocki („Jakub Nawrot” – służący wtedy w Armii Pruskiej) i doszło do niespodziewanego spotkania syna z ojcem. Niestety Kazimierz Nawrocki umiera 27 stycznia 1871 roku, prawdopodobnie w Domu Świętego Stanisława w Paryżu. Miał prawie 93 lata. Nosił przydomek (tajne nazwisko) „Stanisław Nawrot”.

ok. 1359 – 1794                                                                     od ok. 1795

Herb – własny – Nawrotów i Nawrockich Nawry (Miecze)

* W 1794 roku w Konarzewie urodził się Wincenty Nawrocki, znany skryba (pisarz) konarzewski i baszkowski. Jak się okazało, w wyniku badań genealogicznych, prowadzonych przez kustosz AA Poznań panią Joannę Lubierską -Lewandowską, Wincenty był synem Kazimierza Nawrockiego
i Elżbiety, która zmarła kilka lat po porodzie drugiego syna Andrzeja. Była to pierwsza żona Kazimierza.

Opracował:  Krzysztof Feliks Nawrocki

*

Bibiografia:

• „Potomek Banity”, powieść historyczna oparta na faktach i wspomnieniach Franciszka Nawrockiego, aut. Antoni Nawrocki, maszynopis, wyd. Krotoszyn 1971, Muzeum Regionalne im H. Ławniczaka w Krotoszynie;
• Wspomnienia starego człowieka, A. Nawrocki, Krotoszyn 1967, Muzeum Regionalne im H. Ławniczaka w Krotoszynie;
• Kwerenda genealogiczna rodziny Nawrotów i Nawrockich – nr L.dz. KG1/2015  z dnia 16 marca 2015 roku, wykonana przez kustosz Archiwum Archidiecezji Poznańskiej – Joannę Lubierską – Lewandowską, Poznań 2015 ;
• Kwerenda genealogiczna rodziny Nawrotów i Nawrockich – nr L.dz. KG2/2015 z dnia 27 kwietnia 2015 roku, wykonana przez kustosz Archiwum Archidiecezji Poznańskiej – Joannę Lubierską – Lewandowską, Poznań 2015 ;
• Kwerenda genealogiczna rodziny Nawrotów i Nawrockich – nr L.dz. KG3/2015    z dnia 14 lipca 2015 roku, wykonana przez kustosz Archiwum Archidiecezji Poznańskiej – Joannę Lubierską – Lewandowską, Poznań 2015 ;
• Świadectwo chrztu Kazimierza Nawrota (Nawrockiego) z AA Poznań, oryginał w posiadaniu Krzysztofa F. Nawrockiego z Warszawy;
• „Dzieje rodzin z południowej Wielkopolski: Nawrocki – Danielak – Domagalski”, aut. Krzysztof  F. Nawrocki, wyd. I, Warszawa 2014;
• Pochodzenie i herby rodowe Nawrotów i Nawrockich z płd. Wielkopolski, zestawienie tabelaryczne, K.F. Nawrocki, Warszawa 2015.